Nghe mưa - Tác giả Quý Tiễn Lâm
Ngay từ sớm tinh mơ, trời đã bắt đầu mưa. Trời mưa,thực ra chẳng phải là chuyện hiếm hoi gì cả, thế nhưng đây là mưa xuân, người ta thường nói: "Mưa Xuân quý như dầu." Hơn nữa mưa rơi đúng vào mùa hạn hiếm có, cho nên trận mưa này quý hiếm biết bao. "Nhuận vật tế vô thanh", có nghĩa là "Trong đêm thánh thót tưới nhuần cỏ cây", lẽ ra tiếng mưa xuân rất nhỏ, nhỏ đến nỗi không nghe thấy gì cả. Thế nhưng, lúc này tôi đang ngồi trên ban công được ngăn lại thành một căn phòng nhỏ, bên trên có mái tôn. Nước mưa từ trên gác chảy xuống mái tôn, thành tiếng mưa, thế là mưa xuân không phải là "tế vô thanh"nữa. Thông thường mà nói, tôi ngồi ở đây, thục mạng với những dòng chữ khô khan như chết, lẽ ra cần có một khung cảnh hết sức tĩnh mịch yên ắng, đồng thời tâm cảnh cũng phải hết sức yên tĩnh, mới có thể dồn tâm nhập vai, mới có thể dồn tâm vào đọc thứ ngôn ngữ như cuốn sách trời này. Lẽ ra tiếng mưa chảy xuống mái tôn khiến tôi hết sức chán ngán mới phải, phải tống cổ nó đi cho hả lòng hả dạ mới phải. Thế nhưng, sự thật lại hoàn toàn trái ngược. Tôi lặng lẽ ngồi đó, nghe tiếng mưa rơi trên đỉnh đầu, lúc này đây thật là hữu thanh thắng vô thanh, có nghĩa là có âm thanh hơn là không, trong lòng tôi cảm thấy hết sức phấn khởi, dường như vừa được uống một chén nước tiên, như được hít thở một luồng Phật pháp tối cao, cảm thấy mình như bay vào cõi tiên. Tiếng mưa rơi lúc nhanh lúc chậm, lúc cao lúc thấp, lúc bổng lúc trầm, có khi nghe như tiếng kim loại va chạm nhau, tiếng ngọc đá va nhau, có khi như tiếng chuông ngân vang, có khi như những hạt châu to nhỏ đổ xuống đĩa ngọc, có khi nghe như tiếng san hô đang lắng chìm xuống đáy biển, có khi nghe như tiếng đàn gảy, có khi như đàn chim hót líu lo, có khi như tiếng những chú thỏ đế nhảy tâng tâng, đầu óc tôi liên tưởng đến vạn vật, tôi không thể nào ngăn cản được niềm vui nở như hoa, ngòi bút múa như bay. Những dòng chữ đã chết đi rồi như được sống trở lại, khắp mình tôi như tràn đầy nhựa sống của tuổi trẻ. Suốt đời tôi rất khó có được tinh thần như vậy, tôi thường rất ít bộc lộ choai. Tại Trung Quốc, nghe mưa là việc của người nho nhã. Trong các thơ từ cổ đại Trung Quốc, có một số tác phẩm đã mô tả về cảnh nghe mưa. Nhân đây cũng phải nói rằng: Hầu như rất ít thấy trong các thơ từ nước ngoài. Bài từ về nghe mưa nổi tiếng nhất tất nhiên phải kể đến bài "Ngu Mỹ nhân" của Tưởng Tiệp thời nhà Tống, bài từ này không dài, tôi xin chép ra đây:Nghe mưa tuổi trẻ lầu ca thượngĐuốc đỏ mờ la trướngNghe mưa tuổi tráng khách thuyền rongSông rộng mây ràTiếng nhạn vẳng tây phongNghe mưa nay ở phòng tanh vắngTóc đã phơ phơ trắngBuồn vui ly hợp thảy vô tìnhMặc sức ngoài thềm nhỏ giọt tới bình minh.Tâm trạng nghe mưa của Tưởng Tiệp, thật là phức tạp. Ông đã khái quát cả cuộc đời mình qua quá trình nghe mưa rơi, từ thời niên thiếu, cho đến tráng niên, rồi mãi cho đến lúc về già,đi tới khung cảnh "Buồn vui ly hợp thảy vô tình". Tưởng Tiệp nghe mưa cùng lắm là chỉ vào khoảng 50 tuổi mà thôi, mà tôi đang đến với cái tuổi cửu thập, nếu nói đến khung cảnh "Buồn vui ly hợp thảy vô tình",thì tôi là người có tư cách hơn cả ông ấy.Thế nhưng vì sao hôm nay nghe mưa mà tôi lại cảm thấy trong lòng mình rạo rực thế nhỉ? Lúc này nghe mưa không mấy nho nhã, lúc này đây, tôi hoàn toàn chỉ là một "con người phàm tục". Tôi chủ yếu nghĩ đến là ruộng lúa mỳ, đó là cả một cánh đồng lúa mỳ xanh rì. Tôi sinh ra tại một làng quê, tuy tôi xa quê hương từ năm mới lên sáu, không nói gì đến làm việc đồng áng, nhưng tôi từng ra đồng nhặt những cọng lúa mỳ, nhặt những hạt đậu rơi, từng cắt cỏ, tước qua lá cao lương. Dòng máu của người nông dân chảy trong huyết quản cơ thể tôi, chảy cho đến ngày nay khi tôi đã đến tuổi gần đất xa trời, suốt đời tôi cótình cảm sâu nặng với bà con nông dân. Niềm hy vọng cao nhất của bà con nông dân là được mùa lương thực. Hễ trời khô hạn, là đe dọa đến sự sinh trưởng của cây lương thực. Mặc dù tôi sống lâu ngày tại đô thị, hễ trời ít mưa, là tôi lại ngẩng đầu nhìn những áng mây bồng bềnh trên bầu trời xanh, tâm trạng nôn nóng mưa rơi của tôi chẳng kém gì tâm trạng của bà con nông dân. Mùa xuân tại các vùng miền Bắc Trung Quốc, thường thì cứ mười năm lại có chín năm hạn. Năm nay xem ra lại hạn hán lắm đây. Ngày nào tôi cũng theo dõi Dự báo thời tiết, ngày nào cũng quan sát mây bay trên trời. Trong lòng như lửa đốt, chỉ hiềm một nỗi là kêu trời trời chẳng thấu. Ngay cả trong mơ, tôi cũng mơ thấy cảnh mưa rơi. Sáng sớm hôm nay, giấc mơ của tôi đã trở thành hiện thực. Trên ban công chỉ rộng có mấy mét vuông, nghe tiếng mưa rơi trên đỉnh đầu, bất giác tâm hồn tôi bay đi rất xa, cõi lòng tôi rộng mở. Trên những cánh đồng lúa mỳ cao thấp, rộng hẹp khác nhau, có thửa ruộng hình vuông, có thửa méo mó, mỗi lá lúa như đang hé mở chiếc miệmg chúm chím, ra sức mút lấy những giọt mưa ngòn ngọt, thật như trời tưới xuống những giọt sương ngọt ngào, có những chiếc lá lẽ ra đang bị khô vàng, lúc này lại trở nên xanh biếc. Còn những chiếc lá vốn đã xanh thì lại trở nên xanh tươi mơn mởn. Trong không gian vũ trụ bao la lại có thêm những trảng lúa mì đầm ấm hạnh phúc, bình yên. Tôi thu lại tư duy của mình, trở về với sân trường Đại học Bắc Kinh, trở về với quả đồi nhỏ gần nhà gác tôi ở, trở về với đầm sen trước cửa. Tôi hết sức mến yêu những bông hoa lan Tháng hai đang nở. Chúng cứ cố nhoi mình ra khỏi mặt đất, chúng chống lại khô hạn, rồi không còn cách nào khác là cứ nở những bông hoa nho nhỏ màu đỏ, màu trắng, tuy màu sắc vẫn như trước, nhưng tươi tắn hết chỗ nói, khiến ai ngắm chúng cũng có cảm giác sao mà cô đơn hiu quạnh vậy. Trong đầm sen, những bông hoa sen vừa qua giấc ngủ đông, đang chuẩn bị tư thế để cố sức ngoi lên khỏi mặt nước. Tất nhiên là chúng không thiếu nước, thế nhưng khi những giọt mưa rơi trên mặt nước hình thành những vòng tròn nho nhỏ, lúc ẩn lúc hiện, lúc hiện lúc ẩn. Đây chính là khung cảnh mà các nhà thơ rất tâm đắc, những bông hoa sen nhỏ bé thế rồi cũng cảm thấy vui lên, chúng lại càng có sức mạnh, hẳn rồi sẽ nhô mình lên mặt nước rất nhanh. Trên đỉnh đầu vẫn tiếng mưa rơi rả rích, trong lòng tôi cảm thấy sao mà vui vui. Thế nhưng tôi lúc nào cũng lo rằng, đột nhiên rồi trời tạnh mưa. Tôi thành tâm cầu khấn, mong cho tiếng mưa rơi cứ thế mà rả rích,rả rích, mưa mãi không bao giờ tạnh.